بسته شدن نماد چهار شرکت بزرگ در بورس بدون اطلاع قبلی، به شایعاتی مبنی بر افزایش حق مالکانه به دولت، مشکلات تهیهء مواد اولیه، تاثیر اخبار سیاسی به بازار سهام و مدیریت دولت در قیمت‌ها و ... دامن زد.
این اتفاق در حالی رخ داد که فعالان بازار سرمایه بعد از اجرای قانون جدید اوراق بهادار، ارایهء اطلاعات شفاف و روشنی را از بازار سرمایه انتظار داشتند. بسته شدن نماد شرکت در حین معامله و بدون اطلاع قبلی و ارایهء اطلاعیه بعد از اتمام معاملات منطقی نبوده و نمی‌توان پذیرفت که تصمیمات جدید اعم از پرداخت حق مالکانه و ... برای مدیران شرکت غیرمنتظره بوده است.
گفتنی است بسته شدن نماد شرکت‌های چادرملو، گل‌گهر، معادن و فلزات و فولاد مبارکه که در واقع جزو شرکت‌هایی هستند که بیش‌ترین حجم معاملات بورس را به دوش می‌کشند تاثیر مناسبی بر بازار سرمایه به جا نگذاشت و جو روانی منفی را بر علیه شرکت‌های اصل «44» که پیش از این با اقبال مواجه بودند، ایجاد کرد به طوری که به جز تعدادی اندک از حدود 430 شرکت پذیرفته شده در بورس بقیه با افت قیمت در سهام خود مواجه شدند.
سه بار تغییر EPS 40 شرکت در شش ماه
حیدر مستخدمین حسینی کارشناس بازار سرمایه با بیان این‌که ارایهء اطلاعات شفاف و به موقع از ملزومات بازار سرمایه است، گفت: «اگر این شایعه که دولت تصمیم گرفته است حق مالکانه بگیرد درست باشد، این تصمیم برای مدیران شرکت‌ها ناگهانی نبوده و آن‌ها باید آن را در صورت‌های مالی خود لحاظ کرده و آن را به بازار منعکس می‌کردند.»
او تصریح کرد: «مدیران شرکت‌ها باید دقت لازم را داشته باشند تا حقوق سهام‌داران جزء پایمال نشود تا آن‌ها در برخی بازی‌ها که اطلاعات روشنی از بازار نیست، بازنده نشوند.»این کارشناس بازار سرمایه با بیان این‌که 40 درصد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس در شش ماههء امسال سه بار EPS خود را تغییر دادند، گفت: «تغییرات زیاد، جهت‌گیری خوبی در بازار سرمایه نیست نشان‌دهندهء این است که نظارت دقیق و روشنی بر بازار حاکم نیست.»وی تصریح کرد: «تغییرات غیرمنطقی باعث می‌شود فعالان بازار حساسیت خود را نسبت به بازار از دست بدهند و با احتیاط بیشتری وارد بازار بشوند.»
جالب است بدانید که در حال حاضر، تولید فولاد مبارکه 6/4 میلیون تن است که برای تولید هر تن، احتیاج به 6/1 تن کنسانتره دارد، یعنی برای کل تولیدات سالانهء خود، نیازمند حدود 3/7 میلیون تن کنسانتره است. به این ترتیب هر 1000 تومان افزایش قیمت در کنسانتره، سبب می‌شود تا بهای تمام شدهء محصولات فولاد، 5/5 میلیارد تومان متورم شود. با در نظر گرفتن این نکته که قیمت کنونی کنسانتره حدود 40 هزار تومان است، اگر این قیمت به 60هزار تومان افزایش یابد، رقم مورد بحث ما به 150 میلیارد تومان می‌رسد که این رقم به ازای هر سهم فولاد مبارکه، تنها 10 تومان است.
حال آن که، کارشناسان بر این باورند که در بدبینانه‌ترین شرایط قیمت کنسانتره 30 درصد رشد می‌کند، در حالی که مبنای محاسبات ما، رشد 50 درصدی بود.
از سوی دیگر افزایش قیمت کنسانتره روی قیمت بازار داخلی محصولات فولادی نیز اثرگذار بوده و قیمت انواع محصولات فولادی را افزایش می‌دهد، بنابراین به موازات افزایش قیمت کنسانتره، شاهد رشد قیمت ورق‌های فولادی نیز خواهیم بود.
جلوگیری از صف فروش با بستن نمادها
اما احمد تدینی، یکی از سهام‌داران و فعالان بازار سرمایه، معتقد است: «اخبار سیاسی و سیاست دولت مبنی بر تداوم رونق سهام شرکت‌های اصل «44» باعث بسته شدن نماد این شرکت‌ها شده است.
وی با اشاره به همکاری بورس با دولت در این زمینه گفت: «نحوهء عرضهء سهام شرکت‌های اصل «44» به‌خصوص فولاد خراسان حکایت از آن دارد که بورس نیز معتقد به عرضهء شرکت‌های اصل «44» با قیمت خوب است هر چند که بعد از آن تغییرات P/E ، تناقضاتی را آشکار کرد به گفتهء وی، اظهارات متناقض در بازار سرمایه، عدم اعتماد به بازار را منجر می‌شود.وی با بیان این‌که ایران در شرایطی قرار دارد که ممکن است برخی اخبار سیاسی روی بازار آن تاثیرگذار باشد، گفت: «بهترین زمان برای بسته شدن نماد این شرکت‌ها بود تا صف فروش ایجاد نشود تا بعد از بازگشایی با اقبال مواجه شوند.»او افزود: «دولت می‌خواهد فروشنده به قیمت بالا باشد و در صورتی که اگر بحث پایین آمدن قیمت مطرح بود، دیگر نماد بسته نمی‌شد.»به گفتهء وی، این سهم بازی حقوقی‌ها با دولت است و سهامدار جزء و بدنهء بازار نقشی در تعیین قیمت آن‌ها ندارد.این سهامدار تصریح کرد: «نقش بعدی را گروه‌هایی بازی می‌کنند که به بدنهء دولت وصل هستند و البته به دلیل این‌که این‌ها سهام شرکت‌های اصل «44» هستند بورس نیز با آن‌ها همکاری می‌کند.»
حجم معاملات بر دوش چند سهم محدود
این در حالی است که امیرعلی خانخلیلی، مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام، با تاکید به ارایهء اطلاعات شفاف در بازار گفت: «بورس باید شرکت‌ها را موظف کند که تاثیر افزایش عوارض مالکانه را در EPS خود طی اطلاعیه‌ای اعلام کنند که تاکنون به این مساله توجهی نشده است.»وی با اشاره به این‌که «در بورس فقط 556 سهم عمده معامله می‌شود»، خاطرنشان کرد: «طبیعی است که این سهام همیشه نمی‌تواند رشدیابنده باشد و معاملات آن‌ها بر بازارها حاکم باشد.»او تصریح کرد: «چند ماه است که فشار معاملات روی فولادی‌‌ها و مس است و این‌که از حدود 430 شرکت پذیرفته شده، فشار معاملات به هفت شرکت محدود شود، سبد سهام‌سازی نیست.به گفتهء وی، بازار سهام همیشه متاثر از اخبار و رویدادهای منطقه‌ای است و نمی‌توان تاثیر آن را در تغییرات EPS شرکت‌ها نادیده گرفت.»
