تراکتورسازی ایران

محل کارخانه این شرکت در تبریز واحد شماره دو (مونتاژ تراکتور) در استان کردستان- سنندج و شرکت تراکتورسازی ارومیه در استان آذربایجان غربی واقع است و این شرکت دارای خط مونتاژ در کشور ونزوئلا است . همچنین عمده صادرات این کشور به کشورهای آفریقایی، آمریکای جنوبی و آسیای میانه است.

- ترکیب سهام داران

در ترکیب سهام داری شرکت حضور سازمان گسترش و نوسازی صنایع به علت زمینه تخصصی و هلدینگ بودن از نکات مثبت سهم قلمداد می شود. اما این شرکت هیچ گونه دخالتی در بازار بورس نمی کند و نبود سهام دار عمده ای به منظور حمایت و بازارگردانی سهم از مشکلات اصلی این شرکت است. این شرکت هشت سهام دار حقوقی بالای یک درصد و دو درصد دارد که کنترل سهم را بسیار سخت کرده است.

- شرکت های زیر مجموعه

این شرکت دارای 10 شرکت در پرتفوی خود است که درآمد شرکت از محل سرمایه گذاری در شرکت های فوق به ازای هر سهم امسال با رشد 26درصدی به ازای هر سهم 103 ریال پیش بینی شده است .
دو شرکت بورسی موتورسازان و ریخته گری تراکتورسازی با فرض تقسیم سود 80 درصدی حدود 40 درصد درآمد شرکت را تشکیل می دهند که نقش مهمی را در این قسمت ایفا می کنند. از مهم ترین دلایل افزایش درآمد های این بخش پیش بینی کاهش سود شرکت موتورسازان (سال گذشته سهم شرکت 720ر36 میلیون ریال بوده است) و شرکت ریخته گری (سال گذشته سهم شرکت 968ر28 میلیون ریال بوده است) و افزایش سود بازرگانی تراکتورسازی (سال گذشته سهم شرکت 480 میلیون ریال بوده است)، افزایش درصد تقسیم سود تراکتورسازی کردستان و تقسیم سود از محل سود انباشته شرکت مهندسی تامین قطعات است.

- طرح های توسعه

شرکت در سال 86 خط مونتاژ در کشور تاجیکستان را به بهره برداری رسانده است و در سال 87 نیز خطوط مونتاژ تولید در کشور های عراق، زیمبابوه و اوگاندا را به بهره برداری خواهد رساند (که البته با درصد پیشرفت فعلی که هیچ پیشرفتی نیز در چند ماه اخیر نداشته است به نظر بهره برداری در تاریخ فوق بعید به نظر می رسد) که تأثیر بسزایی در سودآوری شرکت به عنوان بازارهای هدف برای صادرات خواهد داشت. این در حالی است که شرکت بالغ بر 155 میلیارد ریال سرمایه گذاری پیش بینی کرده است که اکثرا در سال جاری و سال 87 پیش بینی شده به بهره برداری برسد اما تاکنون تنها چهار میلیارد ریال سرمایه گذاری کرده است.

- آمار تولید و فروش

این شرکت تولید خود را در سال جاری نسبت به سال گذشته با رشد 23 درصدی برابر 776ر30 دستگاه پیش بینی کرده است که ناشی از بهره برداری بخشی از طرح مونتاژ در تاجیکستان و افزایش تولید پیش بینی شده به دلیل اضافه شدن دو محصول جدید مدل های 299 و 240 است. این در حالی است که محصولات شرکت با تغییرات زیادی نسبت به اطلاعیه قبلی و حرکت به سمت افزایش تولید مدل 285 پیش بینی شده است.
این شرکت در سه ماهه اول 006ر4 دستگاه ، در سه ماهه دوم 602ر5 دستگاه و درسه ماه سوم 661ر7دستگاه تولید کرده است که در مجموع موفق به پوشش 56 درصدی بودجه در 9 ماهه اول بوده است و برای رسیدن به بودجه باید در سه ماهه چهارم 507ر13 دستگاه تولید کند که به نظر غیر ممکن می رسد.
سیاست شرکت در سه ماهه سوم تولید بیش تر تراکتور مدل 285 بوده است که با تولید 6830 دستگاه موفق به تولید 042ر2 دستگاه بیش تر از سه ماهه دوم شده است همچنین 290 دستگاه تراکتور مدل 299 و 541 دستگاه تراکتور مدل 399 تولید شده است.
مدل 299 و 240 محصولات جدید شرکت هستند که به ترتیب قرار بود از تیرماه و مهر ماه به بهره برداری برسند اما با به تعویق انداختن زمان تولید شرکت در پیش بینی جدید خود کاهش تولید در این بخش ها را پیش بینی کرده است.
این شرکت پیش بینی کرده است امسال 876ر31 دستگاه تولیدی را به فروش برساند (فروش 1100 دستگاه بیش تر از بودجه تولیدی) در این بین تولید 9 ماهه برابر 269ر17 دستگاه و فروش 9 ماهه 093ر20 دستگاه بوده است و به عبارت دیگر شرکت در 9 ماه 824ر2 دستگاه از موجودی خود را به فروش رسانده است که عمدتا مربوط به محصول 285 است که مهم ترین محصول شرکت نیز است.
به دلیل این که شرکت عملکرد داخلی و صادراتی و انواع تراکتور را تفکیک نکرده است دلیل کاهش قیمت های نه ماهه را نسبت به بودجه می توان تنها به احتمال فروش داخلی بیش تر و مدل ارزان قیمت تر در مدل 285 فروش تراکتور کشاورزی و در مدل 399 فروش تک دیفر اشاره کرد.
لازم به ذکر است محصولات این شرکت از بهمن ماه سال گذشته مشمول قیمت گذاری آزاد شده است و رشد قیمت های بودجه سال 86 نسبت به سال قبل از این بابت است که برای نمونه قیمت تراکتور مدل 399 در سال 84 برابر 124 میلیون ریال و در سال 85 برابر 155 میلیون ریال بوده است. میانگین رشد فروش شرکت از سال 82 تا 85 برابر 35 درصد بوده است که بیش تر ناشی از افزایش مقدار تولید و فروش بوده است و در مدت مشابه رشد بهای تمام شده شرکت نیز 31 درصد بوده است که رشد فروش با آهنگ بیش تر سبب شده است سود 221 ریالی سال 82 به 359 در سال 85 رسیده است.
با افزایش 35 درصد میزان فروش و افزایش قیمت ها ناشی از خارج شدن شرکت از قیمت گذاری یارانه ای شرکت پیش بینی فروش و بهای تمام شده خود را برای سال جاری با رشد 55 درصد و 79 درصد پیش بینی کرده است که با توجه به عملکرد نه ماهه به نظر می رسد در بخش بهای تمام شده نیاز به تعدیل دارد.

- برآورد سود نهایی و ارزش گذاری

با توجه به اینکه شرکت در آمار نه ماهه اطلاعی از وضعیت فروش صادراتی و داخلی خود کرده است و همین طور در برآورد تولید و فروش اقدام به تفکیک انواع تراکتور تولیدی نکرده است برآورد سود شرکت در شرایط فعلی غیرممکن است.
شرکت در اطلاعیه قبلی برآورد کرده بود در سال جاری 176ر10 دستگاه به صورت صادراتی به فروش برساند و مابقی در ب²²ازار داخلی به فروش برسد که طبق اطلاعیه یکی از دلایل کاهش مبلغ فروش مربوط به مشکلات فروش صادراتی شرکت بوده است که پیش بینی شده است مطابق بودجه پیش رود.

- نتیجه گیری

مهم ترین مشکلات شرکت در تولید مشکلات نقدینگی (که با افزایش سرمایه اخیر تا حد بسیاری مرتفع شده است) بالا بودن عمر ماشین آلات و مستهلک شدن آن ها و پایین بودن کیفیت و کمیت تامین کنندگان ماده اولیه است.
همچنین با وجود آزاد شدن قیمت های فرو²ش شرکت باید بانک ها به طور مستقیم تسهیلات را به کشاورزان ارایه نمایند که در این بین مشکلات فراوانی از طرف بانک ها به وجود آمده است که منجر به کاهش قدرت خرید کشاورزان شده است و در این بین وجود کالاهای چینی و دست دوم نیز قدرت مانور شرکت را بسیار کاهش داده است.
شرکت تراکتور در کنار شرکت کمباین یکی از شرکت های معتبر و پیشرو در صنعت تجهیزات است. مهم ترین ریسک در رابطه با شرکت اوضاع نامساعد سیاسی خواهد بود که شرکت را برای واردکردن مواد اولیه و فروش محصولات با مشکل مواجه خواهد ساخت. شرکت در سال 84 برآورد کرده بود که 000ر5 دستگاه صادرات بکند، اما در نهایت توانست 1741 دستگاه صادرات کند پیش بینی صادرات در سال 885ر684 بود که شرکت در نهایت موفق به صادرات 301ر2 دستگاه شد و پیش بینی صادرات برای سال 86 برابر 176ر10 دستگاه شده است.